مقالات و نکات درمانی

آشنایی با انواع دندان ها

دندان دائمی
دندان بهترین نقش و سخت‌‌ترین ساختار را در فک انسان و بسیاری از جانوران مهره‌دار به عهده دارد. عمده ترین کاربرد دندان، تکه‌تکه و آسیاب کردن غذا‌ها می‌باشد. علاوه بر این، در انسان ها، دندان نقش بسیار مهمی در تکلم و ادای صحیح کلمات ایفا می‌کند. هر فرد در دوره زندگی‌اش دارای دو سری دندان می‌شود:

دندان‌های شیری و دندان‌های دایمی

دندان‌های شیری (Deciduous Teeth)

شاید فکر کنید دندان‌های شیری هم 32 تا هستند که اشتباه است، دندان‌های شیری 20 عدد هستند که بعد از بازه زمانی مشخص برای هر فرد به مرور میریزند و دندان‌های دائمی جایگزین آنها می‌شوند. از آنجا که دندان‌های شیری پایه و اساس دندان‌های اصلی و دائمی هستند، مراقبت از آنها و رعایت اصول بهداشت دهان و دندان ضروری می‌باشد. این دندان‌ها ۲۰ عدد (۱۰ عدد در هر فک) می‌باشد که در نیمه هر فک دو دندان پیشین، یک دندان نیش، دو دندان آسیاب کوچک قرار گرفته است. تکامل دندان‌های شیری از دوره جنینی شروع می‌شود و در آمدن آنها پس از تولد نوزاد و از شش ماهگی شروع می‌شود.

 بیشتر بدانید

اهمیت دندان های شیری

دندان‌های دایمی (Permanent Teeth)

این دندان‌ها ۳۲ عدد (۱۶ عدد در هر فک) می‌باشند که در نیمه هر فک دو دندان پیشین، یک عدد دندان نیش، دو دندان آسیاب کوچک و سه دندان آسیاب بزرگ قرار دارد. رویش دندان‌های دایمی از شش ماهگی شروع می‌شود و آخرین دندان‌های آسیاب بزرگ به نام دندان‌های عقل در سنین ۲۰ سالگی در می‌آیند. توضیح اینکه دندان‌های آسیاب بزرگ فاقد دندان‌های ریشه دندان‌ها در فک بالا یا فک پایین قرار گرفته و توسط لثه پوشانده می‌شوند. دندان‌ها از چندین بافت با تراکم و سختی متفاوت ساخته شده‌اند.

انسان‌ها دارای چهار نوع دندان هستند که هر کدام عملکرد خاصی دارند:
  • دندانِ پیش (Incisors): غذا را برش می‌دهند.
  • دندانِ نیش (Canines): غذا را پاره و خرد می‌کنند.
  • پرمولر (آسیای کوچک یا آسیاب کوچک) (Premolars): وظیفه جویدن و له کردن غذا را بر عهده دارند.
  • دندانِ مولر (آسیاب بزرگ یا آسیای بزرگ) (Molars): با قدرت بیشتری از دندان‌های آسیای کوچک غذا را به لحاظ فیزیکی هضم می‌کنند.

دندان‌های پیشین

به چهار دندان جلویی در فک بالا و پائین (جمعا ۸ دندان)، دندان‌های پیشین گفته می‌شود. دندان‌های پیشین بزرگ، تخت و دارای لبه تیز و باریک هستند که برای بریدن لقمه‌ی غذا کاربرد دارند. دندان‌های پیشین، تک ریشه‌ای هستند.

دندان‌های نیش

در طرفین دندان‌های پیشین، دندان‌های نیش قرار دارند. شکل و ساختار آنها ضخیم و برجسته است که منتهی به یک سر تیز و برنده می‌شوند. این دندان‌ها برای بریدن قطعات گوشت بسیار مناسب هستند.

دندان‌های آسیاب کوچک

کنار هر دندان نیش، دو دندان آسیاب کوچک (جمعا ۸ عدد) قرار دارند که فاصله بین دندان‌های نیش تا آسیاب بزرگ را پُر می‌کنند. سطح روی آنها پهن و تخت و لبه‌های آنها تیز و عاج دار می‌باشد. دندان‌های آسیاب کوچک کنار نیش‌ها، دو ریشه‌ای و دندان‌های آسیاب کوچک کنار آسیاب‌های بزرگ، تک ریشه‌ای هستند. در فک پایینی، تمامی دندان‌های آسیاب کوچک، تک ریشه‌ای می‌باشند.

دندان‌های آسیاب بزرگ

سه دندان آخر در طرفین فک‌های بالا و پایین، دندان‌های آسیاب بزرگ هستند که تعداد آنها جمعا ‌به ۱۲ عدد می‌رسد که به ترتیب آسیاب اول، دوم و سوم نامیده می‌شوند. دندان‌های آسیاب اول، دقیقا‌ کنار دومین دندان آسیاب کوچک قرار دارد و به دندان‌های آسیاب شش سالگی هم معروف می‌باشد.

دندان عقل

دندان‌های آسیاب بزرگ سوم که به دندان عقل نیز معروف می‌باشند، در انتهای فک ها واقع شده‌اند و معمولا بین ۱۶ تا ۲۰ سالگی شروع به در‌آمدن می‌کنند. از آنجایی که دندان‌های عقل، آخرین دندان‌هایی هستند که در می‌آیند، عمدتا روی فک جای کافی برای رشد آنها باقی نمی‌ماند. اگر دندان‌ها به هم فشرده و فک کوچک باشد، ممکن است دندان‌های عقل زیر دندان های دیگر یا استخوان فک نهفته شوند. اگر تنها قسمتی از دندان عقل دربیاید، ایجاد درد و ناراحتی خواهد کرد که در آن صورت باید با جراحی از دهان خارج شود.

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *